Dz.U.00.98.1071 |
|
|
2001.08.22 |
zm. |
Dz.U.01.49.509 |
2002.10.27 |
zm. |
Dz.U.02.113.984 |
2003.01.01 |
zm. |
Dz.U.02.169.1387 |
2003.08.24 |
zm. |
Dz.U.03.130.1188 |
2003.09.30 |
zm.wyn.z |
Dz.U.03.170.1660 |
2004.01.01 |
zm. |
Dz.U.02.153.1271 |
2004.09.01 |
zm. |
Dz.U.04.162.1692 |
2005.06.06 |
zm. |
Dz.U.05.78.682 |
2005.09.21 |
zm.wyn.z |
Dz.U.05.181.1524 |
2005.11.21 |
zm. |
Dz.U.05.64.565 |
USTAWA
z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks postępowania administracyjnego.
(tekst jednolity)
DZIAŁ I
PRZEPISY
OGÓLNE
Rozdział 1
Zakres
obowiązywania
Art. 1. Kodeks
postępowania administracyjnego normuje postępowanie:
1) przed organami administracji publicznej w
należących do właściwości tych organów sprawach
indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji
administracyjnych,
2) przed innymi organami państwowymi oraz przed
innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub
na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych
w pkt 1,
3) (1)
w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między
organami jednostek samorządu terytorialnego i organami
administracji rządowej oraz między organami i podmiotami,
o których mowa w pkt 2,
4) w sprawach wydawania zaświadczeń.
Art. 2. Kodeks
postępowania administracyjnego normuje ponadto
postępowanie w sprawie skarg i wniosków (Dział VIII)
przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu
terytorialnego oraz przed organami organizacji
społecznych.
Art. 3. § 1. Przepisów
Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się
do:
1) postępowania w sprawach karnych skarbowych,
2) (2)
spraw uregulowanych w
ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160,
poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11,
poz. 95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 94, poz.
1037), z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII.
§ 2. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego
nie stosuje się również do postępowania w sprawach:
1) (skreślony),
2) (skreślony),
3) (skreślony),
4) należących do właściwości polskich
przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 3. Przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego
nie stosuje się także do postępowania w sprawach
wynikających z:
1) nadrzędności i podległości organizacyjnej w
stosunkach między organami państwowymi i innymi
państwowymi jednostkami organizacyjnymi,
2) podległości służbowej pracowników organów i
jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1,
o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
§ 4. Do postępowania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i
3 pkt 2 stosuje się jednak przepisy działu VIII.
§ 5. Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może
rozciągnąć przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego w całości lub w części na postępowania
w sprawach wymienionych w § 2.
Art. 4. Kodeks
postępowania administracyjnego nie narusza szczególnych
uprawnień wynikających z immunitetów dyplomatycznych i
konsularnych oraz umów i zwyczajów międzynarodowych.
Art. 5. § 1. Jeżeli
przepis prawa powołuje się ogólnie na przepisy o
postępowaniu administracyjnym, rozumie się przez to
przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
§ 2. Ilekroć w przepisach Kodeksu postępowania
administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie się przez to Kodeks
postępowania administracyjnego,
2) (3)
(skreślony),
3) organach administracji publicznej - rozumie się
przez to ministrów, centralne organy administracji
rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym
imieniu inne terenowe organy administracji rządowej
(zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorządu
terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art.
1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie się przez to Prezesa i
wiceprezesa Rady Ministrów pełniących funkcję ministra
kierującego określonym działem administracji rządowej,
ministrów kierujących określonym działem administracji
rządowej, przewodniczących komitetów wchodzących w skład
Rady Ministrów, kierowników centralnych urzędów
administracji rządowej podległych, podporządkowanych lub
nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub
właściwego ministra, a także kierowników innych
równorzędnych urzędów państwowych załatwiających sprawy,
o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5) organizacjach społecznych - rozumie się przez to
organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne
organizacje społeczne,
6) organach jednostek samorządu terytorialnego -
rozumie się przez to organy gminy, powiatu, województwa,
związków gmin, związków powiatów, wójta, burmistrza
(prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa
oraz kierowników służb, inspekcji i straży działających
w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta),
starosty lub marszałka województwa, a ponadto
samorządowe kolegia odwoławcze.
Rozdział 2
Zasady
ogólne
Art. 6. Organy
administracji publicznej działają na podstawie przepisów
prawa.
Art. 7. W
toku postępowania organy administracji publicznej stoją
na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki
niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego
oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes
społeczny i słuszny interes obywateli.
Art. 8. Organy
administracji publicznej obowiązane są prowadzić
postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie
obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę
prawną obywateli.
Art. 9. Organy
administracji publicznej są obowiązane do należytego i
wyczerpującego informowania stron o okolicznościach
faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na
ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem
postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym,
aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie
poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym
celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Art. 10. § 1. Organy
administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom
czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed
wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do
zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
§ 2. Organy administracji publicznej mogą odstąpić od
zasady określonej w § 1 tylko w przypadkach, gdy
załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na
niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo
ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
§ 3. Organ administracji publicznej obowiązany jest
utrwalić w aktach sprawy, w drodze adnotacji, przyczyny
odstąpienia od zasady określonej w § 1.
Art. 11. Organy
administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom
zasadność przesłanek, którymi kierują się przy
załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności
doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez
potrzeby stosowania środków przymusu.
Art. 12. § 1. Organy
administracji publicznej powinny działać w sprawie
wnikliwie i szybko, posługując się możliwie
najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.
§ 2. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów,
informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione
niezwłocznie.
Art. 13. § 1. Sprawy,
w których uczestniczą strony o spornych interesach, mogą
być załatwiane w drodze ugody sporządzonej przed organem
administracji publicznej (ugoda administracyjna).
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy
się postępowanie w sprawie, powinien w tych przypadkach
podejmować czynności skłaniające strony do zawarcia
ugody.
Art. 14. § 1. Sprawy
należy załatwiać w formie pisemnej.
§ 2. Sprawy mogą być załatwiane ustnie, gdy przemawia za
tym interes strony, a przepis prawa nie stoi temu na
przeszkodzie. Treść oraz istotne motywy takiego
załatwienia powinny być utrwalone w aktach w formie
protokołu lub podpisanej przez stronę adnotacji.
Art. 15. Postępowanie
administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16. § 1. Decyzje,
od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku
instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich
decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie
postępowania może nastąpić tylko w przypadkach
przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.
§ 2. Decyzje mogą być zaskarżane do sądu
administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na
zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.
Rozdział 3
Organy
wyższego stopnia i organy naczelne
Art. 17. Organami
wyższego stopnia w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów jednostek samorządu
terytorialnego - samorządowe kolegia odwoławcze, chyba
że ustawy szczególne stanowią inaczej,
2) w stosunku do wojewodów - właściwi w sprawie
ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej
innych niż określone w pkt 1 i 2 - odpowiednie organy
nadrzędne lub właściwi ministrowie, a w razie ich braku
- organy państwowe sprawujące nadzór nad ich
działalnością,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych -
odpowiednie organy wyższego stopnia tych organizacji, a
w razie ich braku - organ państwowy sprawujący nadzór
nad ich działalnością.
Art. 18. Organami
naczelnymi w rozumieniu kodeksu są:
1) w stosunku do organów administracji rządowej,
organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem
samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów
państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych -
Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,
2) w stosunku do organów państwowych innych niż
określone w pkt 1 - odpowiednie organy o ogólnokrajowym
zasięgu działania,
3) w stosunku do organów organizacji społecznych -
naczelne organy tych organizacji, a w razie braku
takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właściwi
ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich
działalnością.
Rozdział 4
Właściwość
organów
Art. 19. Organy
administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej
właściwości rzeczowej i miejscowej.
Art. 20. Właściwość
rzeczową organu administracji publicznej ustala się
według przepisów o zakresie jego działania.
Art. 21. § 1. Właściwość
miejscową organu administracji publicznej ustala się:
1) w sprawach dotyczących nieruchomości - według
miejsca jej położenia; jeżeli nieruchomość położona jest
na obszarze właściwości dwóch lub więcej organów,
orzekanie należy do organu, na którego obszarze znajduje
się większa część nieruchomości,
2) w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy
- według miejsca, w którym zakład pracy jest, był lub ma
być prowadzony,
3) w innych sprawach - według miejsca zamieszkania (siedziby)
w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca
pobytu strony lub jednej ze stron; jeżeli żadna ze stron
nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu -
według miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby)
lub pobytu w kraju.
§ 2. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w
sposób wskazany w § 1, sprawa należy do organu
właściwego dla miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie
powodujące wszczęcie postępowania, albo w razie braku
ustalenia takiego miejsca - do organu właściwego dla
obszaru dzielnicy Śródmieście w m. st. Warszawie.
Art. 22. § 1. Spory
o właściwość rozstrzygają:
1) między organami jednostek samorządu
terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt
2-4 - wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie
braku takiego organu - sąd administracyjny,
2) między kierownikami służb, inspekcji i straży
administracji zespolonej tego samego powiatu,
działających w imieniu własnym lub w imieniu starosty -
starosta,
3) między organami administracji zespolonej w jednym
województwie nie wymienionymi w pkt 2 - wojewoda,
4) między organami jednostek samorządu
terytorialnego w różnych województwach w sprawach
należących do zadań z zakresu administracji rządowej -
minister właściwy do spraw administracji publicznej,
5) (skreślony),
6) między wojewodami oraz organami administracji
zespolonej w różnych województwach - minister właściwy
do spraw administracji publicznej,
7) między wojewodą a organami administracji
niezespolonej - minister właściwy do spraw administracji
publicznej po porozumieniu z organem sprawującym nadzór
nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
8) między organami administracji publicznej innymi
niż wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 - wspólny dla nich organ
wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu -
minister właściwy do spraw administracji publicznej,
9) między organami administracji publicznej, gdy
jednym z nich jest minister - Prezes Rady Ministrów.
§ 2. (4)
Spory kompetencyjne między organami jednostek samorządu
terytorialnego a organami administracji rządowej
rozstrzyga sąd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd
administracyjny może wystąpić:
1) strona,
2) organ jednostki samorządu terytorialnego lub inny
organ administracji publicznej, pozostające w sporze,
3) minister właściwy do spraw administracji
publicznej,
4) minister właściwy do spraw sprawiedliwości,
Prokurator Generalny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.
Art. 23. Do
czasu rozstrzygnięcia sporu o właściwość organ
administracji publicznej, na którego obszarze wynikła
sprawa, podejmuje tylko czynności nie cierpiące zwłoki
ze względu na interes społeczny lub słuszny interes
obywateli i zawiadamia o tym organ właściwy do
rozstrzygnięcia sporu.
Rozdział 5
Wyłączenie
pracownika oraz organu
Art. 24. § 1. Pracownik
organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od
udziału w postępowaniu w sprawie:
1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze
stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może
mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,
2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do
drugiego stopnia,
3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia,
opieki lub kurateli,
4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub
jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której
przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w
pkt 2 i 3,
5) w której brał udział w niższej instancji w
wydaniu zaskarżonej decyzji,
6) z powodu której wszczęto przeciw niemu
dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub
karne,
7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca
wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.
§ 2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w
postępowaniu trwają także po ustaniu małżeństwa (§ 1 pkt
2), przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).
§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany
na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu
wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie
uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie
wymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwość co do
bezstronności pracownika.
§ 4. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko
czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes
społeczny lub ważny interes stron.
Art. 25. § 1. Organ
administracji publicznej podlega wyłączeniu od
załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:
1) jego kierownika lub osób pozostających z tym
kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt
2 i 3,
2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie
bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z
nim w stosunkach określonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 26. § 1. W
przypadku wyłączenia pracownika (art. 24) jego
bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do
prowadzenia sprawy.
§ 2. W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia:
1) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1
pkt 1 - organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym
sprawę,
2) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 § 1
pkt 2 - organ wyższego stopnia nad organem, w którym
osoba wymieniona w tym przepisie zajmuje stanowisko
kierownicze.
Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy
wyznaczyć inny podległy sobie organ. W razie gdy osobą
wymienioną w art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes
samorządowego kolegium odwoławczego, organ właściwy do
załatwienia sprawy wyznacza Prezes Rady Ministrów.
§ 3. Jeżeli wskutek wyłączenia pracowników organu
administracji publicznej organ ten stał się niezdolny do
załatwienia sprawy, stosuje się odpowiednio § 2.
Art. 27. § 1. Członek
organu kolegialnego podlega wyłączeniu w przypadkach
określonych w art. 24 § 1. O wyłączeniu tego członka w
przypadkach określonych w art. 24 § 3 postanawia
przewodniczący organu kolegialnego lub organu wyższego
stopnia na wniosek strony, członka organu kolegialnego
albo z urzędu.
§ 2. Jeżeli wskutek wyłączenia członków organu
kolegialnego organ ten stał się niezdolny do podjęcia
uchwały z braku wymaganego quorum, stosuje się
odpowiednio przepisy art. 26 § 2.
§ 3. Jeżeli samorządowe kolegium odwoławcze wskutek
wyłączenia jego członków nie może załatwić sprawy,
minister właściwy do spraw administracji publicznej
wyznacza do załatwienia sprawy inne samorządowe kolegium
odwoławcze.
Art. 27a. (skreślony).
Rozdział 6
Strona
Art. 28. Stroną
jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku
dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze
względu na swój interes prawny lub obowiązek.
Art. 29. Stronami
mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i
organizacje społeczne - również jednostki nie
posiadające osobowości prawnej.
Art. 30. § 1. Zdolność
prawną i zdolność do czynności prawnych stron ocenia się
według przepisów prawa cywilnego, o ile przepisy
szczególne nie stanowią inaczej.
§ 2. Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do
czynności prawnych działają przez swych ustawowych
przedstawicieli.
§ 3. Strony nie będące osobami fizycznymi działają przez
swych ustawowych lub statutowych przedstawicieli.
§ 4. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub
dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w
toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony
wstępują jej następcy prawni.
§ 5. W sprawach dotyczących spadków nie objętych jako
strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy
spadkowej, a w ich braku - kurator wyznaczony przez sąd
na wniosek organu administracji publicznej.
Art. 31. § 1. Organizacja
społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby
występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu,
jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej
organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 2. Organ administracji publicznej, uznając żądanie
organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o
wszczęciu postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu
organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie
o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do
udziału w postępowaniu organizacji społecznej służy
zażalenie.
§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na
prawach strony.
§ 4. Organ administracji publicznej, wszczynając
postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby,
zawiadamia o tym organizację społeczną, jeżeli uzna, że
może ona być zainteresowana udziałem w tym postępowaniu
ze względu na swoje cele statutowe, i gdy przemawia za
tym interes społeczny.
§ 5. Organizacja społeczna, która nie uczestniczy w
postępowaniu na prawach strony, może za zgodą organu
administracji publicznej przedstawić temu organowi swój
pogląd w sprawie, wyrażony w uchwale lub oświadczeniu
jej organu statutowego.
§ 6. (skreślony).
Art. 32. Strona
może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter
czynności wymaga jej osobistego działania.
Art. 33. § 1. Pełnomocnikiem
strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do
czynności prawnych.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub
zgłoszone do protokołu.
§ 3. (5)
Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo
poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat lub radca
prawny oraz rzecznik patentowy może sam uwierzytelnić
odpis udzielonego mu pełnomocnictwa.
§ 4. W sprawach mniejszej wagi organ administracji
publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeśli
pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub
domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i
zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony.
Art. 34. § 1. Organ
administracji publicznej wystąpi do sądu z wnioskiem o
wyznaczenie przedstawiciela dla osoby nieobecnej lub
niezdolnej do czynności prawnych, o ile przedstawiciel
nie został już wyznaczony.
§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie
cierpiącej zwłoki organ administracji publicznej
wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela
uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu
wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd.
Rozdział 7
Załatwianie spraw
Art. 35. § 1. Organy
administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy
bez zbędnej zwłoki.
§ 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które
mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione
przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania
lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo
znane z urzędu organowi, przed którym toczy się
postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie
danych, którymi rozporządza ten organ.
§ 3. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania
wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu
miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie
później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia
postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu
miesiąca od dnia otrzymania odwołania.
§ 4. Organy wyższego stopnia mogą określać rodzaje
spraw, które załatwiane są w terminach krótszych niż
określone w § 3.
§ 5. Do terminów określonych w przepisach
poprzedzających nie wlicza się terminów przewidzianych w
przepisach prawa dla dokonania określonych czynności,
okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień
spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych
od organu.
Art. 36. § 1. O
każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie
określonym w art. 35 organ administracji publicznej
obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny
zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy.
§ 2. Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji
publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu
sprawy z przyczyn niezależnych od organu.
Art. 37. § 1. Na
niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35
lub ustalonym w myśl art. 36 stronie służy zażalenie do
organu administracji publicznej wyższego stopnia.
§ 2. Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za
uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia
sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie
osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie
potrzeby także podjęcie środków zapobiegających
naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości.
Art. 38. Pracownik
organu administracji publicznej, który z
nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie
lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 36 albo
nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w
myśl art. 37 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej
lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności
przewidzianej w przepisach prawa.
Rozdział 8
Doręczenia
Art. 39. Organ
administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem
przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne
upoważnione osoby lub organy.
Art. 391. (6)
§ 1. Doręczenie może nastąpić za pomocą środków
komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o
świadczeniu usług drogą elektroniczną, jeżeli strona:
1) wystąpiła do organu administracji publicznej o
doręczenie albo
2) wyraziła zgodę na doręczenie jej pism za pomocą
tych środków.
§ 2. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi,
w drodze rozporządzenia, strukturę i sposób sporządzania
pism w formie dokumentów elektronicznych w rozumieniu
przepisów
ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o
informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565), a także
warunki organizacyjno-techniczne ich doręczania, w tym
formę urzędowego poświadczania odbioru tych pism przez
ich adresata oraz sposób udostępniania ich kopii,
uwzględniając potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa przy
stosowaniu pism w formie dokumentów elektronicznych oraz
sprawność postępowania.
Art. 40. § 1. Pisma
doręcza się stronie, a gdy strona działa przez
przedstawiciela - temu przedstawicielowi.
§ 2. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma
doręcza się pełnomocnikowi.
§ 3. W sprawie wszczętej na skutek podania złożonego
przez dwie lub więcej stron pisma doręcza się wszystkim
stronom, chyba że w podaniu wskazały jedną jako
upoważnioną do odbioru pism.
Art. 41. § 1. W
toku postępowania strony oraz ich przedstawiciele i
pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ
administracji publicznej o każdej zmianie swego adresu.
§ 2. W razie zaniedbania obowiązku określonego w § 1
doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek
prawny.
Art. 42. § 1. Pisma
doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub
miejscu pracy.
§ 2. Pisma mogą być doręczone również w lokalu organu
administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie
stanowią inaczej.
§ 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób
określony w § 1 i 2, a także w razie koniecznej
potrzeby, pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się
adresata zastanie.
Art. 43. (7)
W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za
pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub
dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma
adresatowi. O doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy
zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w
oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest
możliwe, w drzwiach mieszkania.
Art. 44. (8)
§ 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób
wskazany w art. 42 i 43:
1) poczta przechowuje pismo przez okres czternastu
dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania
pisma przez pocztę,
2) pismo składa się na okres czternastu dni w
urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku
doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta)
lub upoważnioną osobę lub organ.
§ 2. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z
informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu
dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w
miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej
skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na
drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego
pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności
zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na
posesję adresata.
§ 3. W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o
którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie
o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym
niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.
§ 4. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem
ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo
pozostawia się w aktach sprawy.
Art. 45. (9)
Jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym
doręcza się pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób
uprawnionych do odbioru pism. Przepis art. 44 stosuje
się odpowiednio.
Art. 46. § 1. Odbierający
pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze
wskazaniem daty doręczenia.
§ 2. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od
potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić,
doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje
osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej
podpisu.
§ 3. (10)
W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków
komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne,
jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ
administracji publicznej otrzyma potwierdzenie
doręczenia pisma. W razie nieotrzymania takiego
potwierdzenia organ doręcza pismo w sposób określony w
przepisach niniejszego rozdziału dla pisma w formie
innej niż forma dokumentu elektronicznego.
Art. 47. § 1. Jeżeli
adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez
pocztę lub inny organ albo w inny sposób, pismo zwraca
się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą
odmowy. Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, uznaje się, że
pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia
przez adresata.
Art. 48. § 1. Pisma
skierowane do osób nie znanych z miejsca pobytu, dla
których sąd nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się
przedstawicielowi ustanowionemu w myśl art. 34.
§ 2. Pisma kierowane do osób korzystających ze
szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu
dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób
przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i
zwyczajach międzynarodowych.
Art. 49. Strony
mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach
organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub
w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób
publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak
stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądź
doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu
dni od dnia publicznego ogłoszenia.
Rozdział 9
Wezwania
Art. 50. § 1. Organ
administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w
podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub
zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie,
jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub
dla wykonywania czynności urzędowych.
§ 2. Organ obowiązany jest dołożyć starań, aby
zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe.
§ 3. W przypadkach, w których osoba wezwana nie może
stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie
dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać
określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo
przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli
pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta
osoba.
Art. 51. § 1. Do
osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w
obrębie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo
przebywa.
§ 2. Obowiązek osobistego stawiennictwa dotyczy również
wezwanego, zamieszkałego lub przebywającego w sąsiedniej
gminie albo mieście.
Art. 52. W
toku postępowania organ administracji publicznej zwraca
się do właściwego terenowego organu administracji
rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie
osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub
mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do
dokonania innych czynności, związanych z toczącym się
postępowaniem. Organ prowadzący postępowanie oznaczy
zarazem okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub
zeznań albo czynności, jakie mają być dokonane.
Art. 53. Przepisów
art. 51 i 52 nie stosuje się w przypadkach, w których
charakter sprawy lub czynności wymaga dokonania
czynności przed organem administracji publicznej
prowadzącym postępowanie.
Art. 54. § 1. W
wezwaniu należy wskazać:
1) nazwę i adres organu wzywającego,
2) imię i nazwisko wzywanego,
3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w
jakim celu zostaje wezwany,
4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub
przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub
zeznanie na piśmie,
5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione,
albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego
lub jego pełnomocnika,
6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.
§ 2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem
pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia,
nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.
Art. 55. § 1. W
sprawach nie cierpiących zwłoki wezwania można dokonać
również telegraficznie lub telefonicznie albo przy
użyciu innych środków łączności, z podaniem danych
wymienionych w art. 54.
§ 2. Wezwanie dokonane w sposób określony w § 1 powoduje
skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że
dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim
terminie.
Art. 56. § 1. Osobie,
która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszt
podróży i inne należności według przepisów o
należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym.
Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa
stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo
gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do
stawienia się.
§ 2. Żądanie przyznania należności należy zgłosić
organowi administracji publicznej, przed którym toczy
się postępowanie, przed wydaniem decyzji, pod rygorem
utraty roszczenia.
Rozdział 10
Terminy
Art. 57. § 1. Jeżeli
początkiem terminu określonego w dniach jest pewne
zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia
się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego
z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.
§ 2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem
tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada
początkowemu dniowi terminu.
§ 3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem
tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada
początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w
ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego
miesiąca.
§ 4. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo
wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się
najbliższy następny dzień powszedni.
§ 5. (11)
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem
pismo zostało:
1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego w
rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o
informatyzacji działalności podmiotów realizujących
zadania publiczne, za poświadczeniem przedłożenia, do
organu administracji publicznej,
2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora
publicznego,
3) złożone w polskim urzędzie konsularnym,
4) złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki
wojskowej,
5) złożone przez członka załogi statku morskiego
kapitanowi statku,
6) złożone przez osobę pozbawioną wolności w
administracji zakładu karnego.
Art. 58. § 1. W
razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na
prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że
uchybienie nastąpiło bez jego winy.
§ 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu
siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu.
Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić
czynności, dla której określony był termin.
§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia prośby
przewidzianej w § 2 jest niedopuszczalne.
Art. 59. § 1. O
przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ
administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie
przywrócenia terminu służy zażalenie.
§ 2. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub
zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do
rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.
Art. 60. Przed
rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do
wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji
publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie
decyzji lub postanowienia.
DZIAŁ II
POSTĘPOWANIE
Rozdział 1
Wszczęcie postępowania
Art. 61. § 1. Postępowanie
administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z
urzędu.
§ 2. Organ administracji publicznej może ze względu na
szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu
postępowanie także w sprawie, w której przepis prawa
wymaga wniosku strony. Organ obowiązany jest uzyskać na
to zgodę strony w toku postępowania, a w razie
nieuzyskania zgody - postępowanie umorzyć.
§ 3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest
dzień doręczenia żądania organowi administracji
publicznej.
§ 3a. (12)
Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione
drogą elektroniczną jest dzień wprowadzenia żądania do
systemu teleinformatycznego organu administracji
publicznej.
§ 4. O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie
jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące
stronami w sprawie.
Art. 62. W
sprawach, w których prawa lub obowiązki stron wynikają z
tego samego stanu faktycznego oraz z tej samej podstawy
prawnej i w których właściwy jest ten sam organ
administracji publicznej, można wszcząć i prowadzić
jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony.
Art. 63. § 1. (13)
Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia)
mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie lub za pomocą
dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej albo za
pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej
właściwego organu administracji publicznej,
umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu
teleinformatycznego tego organu, a także ustnie do
protokołu.
§ 2. Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie
osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz
czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach
szczególnych.
§ 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu
powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół
ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy
podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć
podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna
osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok
podpisu.
§ 3a. (14)
Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego
powinno:
1) być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym
weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego
certyfikatu, przy zachowaniu zasad przewidzianych w
przepisach o podpisie elektronicznym, oraz
2) zawierać dane w ustalonym formacie, zawarte we
wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli
te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego
wzoru.
§ 4. Organ administracji publicznej obowiązany jest
potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego
zażąda.
Art. 64. § 1. Jeżeli
w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma
możności ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych
danych, podanie pozostawia się bez rozpoznania.
§ 2. Jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom
ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego
do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem,
że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie
podania bez rozpoznania.
Art. 65. § 1. (15)
Jeżeli organ administracji publicznej, do którego
podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie,
niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego.
Przekazanie sprawy do organu właściwego następuje w
drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
§ 2. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed
upływem przepisanego terminu uważa się za wniesione z
zachowaniem terminu.
Art. 66. (16)
§ 1. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających
załatwieniu przez różne organy, organ administracji
publicznej, do którego podanie wniesiono, uczyni
przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego
właściwości. Równocześnie zawiadomi wnoszącego podanie,
że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do
właściwego organu, i poinformuje go o treści § 2.
Zawiadomienie następuje w drodze postanowienia, na które
służy zażalenie.
§ 2. Odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o
którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od daty
doręczenia postanowienia uważa się za złożone w dniu
wniesienia pierwszego podania.
§ 3. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a
organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych
podania, albo gdy z podania wynika, że właściwym w
sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego podanie
wniesiono, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje
w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
§ 4. Organ nie może jednak zwrócić podania z tej
przyczyny, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny,
jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy.
Rozdział 2
Protokoły i adnotacje
Art. 67. § 1. Organ
administracji publicznej sporządza zwięzły protokół z
każdej czynności postępowania, mającej istotne znaczenie
dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w
inny sposób utrwalona na piśmie.
§ 2. W szczególności sporządza się protokół:
1) przyjęcia wniesionego ustnie podania,
2) przesłuchania strony, świadka i biegłego,
3) oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale
przedstawiciela organu administracji publicznej,
4)
rozprawy,
5) ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia.
Art. 68. § 1. Protokół
sporządza się tak, aby z niego wynikało, kto, kiedy,
gdzie i jakich czynności dokonał, kto i w jakim
charakterze był przy tym obecny, co i w jaki sposób w
wyniku tych czynności ustalono i jakie uwagi zgłosiły
obecne osoby.
§ 2. Protokół odczytuje się wszystkim osobom obecnym,
biorącym udział w czynności urzędowej, które powinny
następnie protokół podpisać. Odmowę lub brak podpisu
którejkolwiek osoby należy omówić w protokole.
Art. 69. § 1. Protokół
przesłuchania powinien być odczytany i przedstawiony do
podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu
zeznania.
§ 2. W protokołach przesłuchania osoby, która złożyła
zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na
język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę
i adres tłumacza, który dokonał przekładu; tłumacz ten
powinien podpisać protokół przesłuchania.
Art. 70. Organ
administracji publicznej może zezwolić na dołączenie do
protokołu zeznania na piśmie, podpisanego przez
zeznającego, oraz innych dokumentów mających znaczenie
dla sprawy.
Art. 71. Skreśleń
i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy
skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i
poprawki powinny być stwierdzone w protokole przed jego
podpisaniem.
Art. 72. Czynności
organu administracji publicznej, z których nie sporządza
się protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy lub
toku postępowania, utrwala się w aktach w formie
adnotacji podpisanej przez pracownika, który dokonał
tych czynności.
Rozdział 3
Udostępnianie akt
Art. 73. § 1. W
każdym stadium postępowania organ administracji
publicznej obowiązany jest umożliwić stronie
przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek
i odpisów.
§ 2. Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych
przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt
sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to
uzasadnione ważnym interesem strony.
Art. 74. § 1. Przepisu
art. 73 nie stosuje się do akt sprawy, objętych ochroną
tajemnicy państwowej, a także do innych akt, które organ
administracji publicznej wyłączy ze względu na ważny
interes państwowy.
§ 2. Odmowa umożliwienia stronie przeglądania akt
sprawy, sporządzania z nich notatek i odpisów,
uwierzytelnienia takich odpisów lub wydania
uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze
postanowienia, na które służy zażalenie.
Rozdział 4
Dowody
Art. 75. § 1. Jako
dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się
do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W
szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania
świadków, opinie biegłych oraz oględziny.
§ 2. Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego
potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w
drodze zaświadczenia właściwego organu administracji,
organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej
wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem
odpowiedzialności za fałszywe zeznania. Przepis art. 83
§ 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 76. § 1. Dokumenty
urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane
do tego organy państwowe w ich zakresie działania
stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo
stwierdzone.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów
urzędowych sporządzanych przez organy jednostek
organizacyjnych lub podmioty, w zakresie poruczonych im
z mocy prawa lub porozumienia spraw wymienionych w art.
1 pkt 1 i 4.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają możliwości
przeprowadzenia dowodu przeciwko treści dokumentów
wymienionych w tych przepisach.
Art. 77. § 1. Organ
administracji publicznej jest obowiązany w sposób
wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy.
§ 2. Organ może w każdym stadium postępowania zmienić,
uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące
przeprowadzenia dowodu.
§ 3. Organ przeprowadzający postępowanie na wezwanie
organu właściwego do załatwienia sprawy (art. 52) może z
urzędu lub na wniosek strony przesłuchać również nowych
świadków i biegłych na okoliczności będące przedmiotem
tego postępowania.
§ 4. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z
urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi z
urzędu należy zakomunikować stronie.
Art. 78. § 1. Żądanie
strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy
uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu jest okoliczność
mająca znaczenie dla sprawy.
§ 2. Organ administracji publicznej może nie uwzględnić
żądania (§ 1), które nie zostało zgłoszone w toku
przeprowadzania dowodów lub w czasie rozprawy, jeżeli
żądanie to dotyczy okoliczności już stwierdzonych innymi
dowodami, chyba że mają one znaczenie dla sprawy.
Art. 79. § 1. Strona
powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie
przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub
oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem.
§ 2. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzeniu
dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom
oraz składać wyjaśnienia.
Art. 80. Organ
administracji publicznej ocenia na podstawie
całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność
została udowodniona.
Art. 81. Okoliczność
faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona
miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych
dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa
w art. 10 § 2.
Art. 82. Świadkami
nie mogą być:
1) osoby niezdolne do spostrzegania lub
komunikowania swych spostrzeżeń,
2) osoby obowiązane do zachowania tajemnicy
państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą,
jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi
przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej
tajemnicy,
3) duchowni co do faktów objętych tajemnicą
spowiedzi.
Art. 83. § 1. Nikt
nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z
wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i
rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego
stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w
stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo
odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa,
przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy
odpowiedź mogłaby narazić jego lub bliskich wymienionych
w § 1 na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią
szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku
zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej.
§ 3. Przed odebraniem zeznania organ administracji
publicznej uprzedza świadka o prawie odmowy zeznań i
odpowiedzi na pytania oraz o odpowiedzialności za
fałszywe zeznania.
Art. 84. § 1. Gdy
w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ
administracji publicznej może zwrócić się do biegłego
lub biegłych o wydanie opinii.
§ 2. Biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie
określonym w art. 24. Poza tym do biegłych stosuje się
przepisy dotyczące przesłuchania świadków.
Art. 85. § 1. Organ
administracji publicznej może w razie potrzeby
przeprowadzić oględziny.
§ 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób
trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do
okazania przedmiotu oględzin.
Art. 86. Jeżeli
po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku
pozostały nie wyjaśnione fakty istotne do
rozstrzygnięcia sprawy, organ administracji publicznej
dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę. Do
przesłuchania stron stosuje się przepisy dotyczące
świadków, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.
Art. 87. Organ
kolegialny, właściwy do wydania decyzji w sprawie, może
zlecić przeprowadzenie postępowania dowodowego lub jego
części jednemu ze swych członków lub pracowników, jeżeli
szczególne przepisy temu się nie sprzeciwiają.
Art. 88. § 1. Kto,
będąc obowiązany do osobistego stawienia się (art. 51),
mimo prawidłowego wezwania nie stawił się bez
uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo
bezzasadnie odmówił złożenia zeznania, wydania opinii,
okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej
czynności urzędowej, może być ukarany przez organ
przeprowadzający dowód grzywną do 50 zł, a w razie
ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do
200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy
zażalenie.
§ 2. Organ, który nałożył karę grzywny, może na wniosek
ukaranego, złożony w ciągu siedmiu dni od daty
otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznać za
usprawiedliwioną nieobecność lub odmowę zeznania,
wydania opinii albo okazania przedmiotu oględzin i
zwolnić od kary grzywny. Na odmowę zwolnienia od kary
służy zażalenie.
§ 3. Ukaranie grzywną nie wyklucza możności zastosowania
do opornego świadka środków przymusu przewidzianych w
przepisach szczególnych.
Art. 88a. W
razie uchybienia przez żołnierza w czynnej służbie
wojskowej obowiązkom, o których mowa w art. 88 § 1,
organ przeprowadzający dowód, zamiast wymierzyć
żołnierzowi karę grzywny, występuje do dowódcy jednostki
wojskowej, w której żołnierz ten pełni służbę, z
wnioskiem o pociągnięcie go do odpowiedzialności
dyscyplinarnej.
Rozdział 5
Rozprawa
Art. 89. § 1. Organ
administracji publicznej przeprowadzi w toku
postępowania rozprawę w każdym przypadku, gdy zapewni to
przyspieszenie lub uproszczenie postępowania bądź
osiągnięcie celu wychowawczego albo gdy wymaga tego
przepis prawa.
§ 2. Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi
potrzeba uzgodnienia interesów stron oraz gdy jest to
potrzebne do wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków
lub biegłych albo w drodze oględzin.
Art. 90. § 1. Organ
administracji publicznej podejmuje przed rozprawą
czynności niezbędne do jej przeprowadzenia.
§ 2. W szczególności organ wzywa:
1) strony do złożenia przed rozprawą wyjaśnień,
dokumentów i innych dowodów i do stawienia się na
rozprawę osobiście lub przez przedstawicieli albo
pełnomocników,
2) świadków i biegłych do stawienia się na rozprawę.
§ 3. Ponadto organ zawiadamia o rozprawie państwowe i
samorządowe jednostki organizacyjne, organizacje
społeczne, a także inne osoby, jeżeli ich udział w
rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot.
W tym przypadku organ wzywa je do wzięcia udziału w
rozprawie albo do złożenia przed rozprawą oświadczenia i
dowodów dla jego poparcia.
Art. 91. § 1. W
wezwaniu na rozprawę określa się termin, miejsce i
przedmiot rozprawy.
§ 2. Stronom, świadkom, biegłym oraz państwowym i
samorządowym jednostkom organizacyjnym, organizacjom i
innym osobom, wezwanym do udziału w rozprawie (art. 90 §
3), doręcza się wezwanie na piśmie.
§ 3. Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że oprócz
wezwanych stron, uczestniczących w postępowaniu, mogą
być jeszcze w sprawie inne strony, nie znane organowi
administracji publicznej, należy ponadto o terminie,
miejscu i przedmiocie rozprawy ogłosić w drodze
obwieszczeń albo w sposób zwyczajowo przyjęty w danej
miejscowości.
Art. 92. Termin
rozprawy powinien być tak wyznaczony, aby doręczenie
wezwań oraz ogłoszenie o rozprawie nastąpiły
przynajmniej na siedem dni przed rozprawą.
Art. 93. Rozprawą
kieruje wyznaczony do przeprowadzenia rozprawy pracownik
tego organu administracji publicznej, przed którym toczy
się postępowanie. Gdy postępowanie toczy się przed
organem kolegialnym, rozprawą kieruje przewodniczący
albo wyznaczony członek organu kolegialnego.
Art. 94. § 1. Nieobecność
na rozprawie stron należycie wezwanych na rozprawę nie
stanowi przeszkody do jej przeprowadzenia.
§ 2. Kierujący rozprawą odroczy ją, jeżeli stwierdzi
poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę,
jeżeli niestawienie się strony zostało spowodowane
przeszkodą trudną do przezwyciężenia, a także z innej
ważnej przyczyny.
Art. 95. § 1. Na
rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać
żądania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiać dowody
na ich poparcie. Ponadto strony mogą wypowiadać się co
do wyników postępowania dowodowego.
§ 2. Kierujący rozprawą może uchylić zadawane świadkom,
biegłym i stronom pytania, jeżeli nie mają one istotnego
znaczenia dla sprawy. Jednakże na żądanie strony należy
zamieścić w protokole osnowę treści uchylonego pytania.
Art. 96. Za
niewłaściwe zachowanie się w czasie rozprawy strony,
świadkowie, biegli i inne osoby uczestniczące w
rozprawie mogą być, po uprzednim ostrzeżeniu, wydalone z
miejsca rozprawy przez kierującego rozprawą oraz ukarane
grzywną do 100 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną
służy zażalenie.
Rozdział 6
Zawieszenie postępowania
Art. 97. § 1. Organ
administracji publicznej zawiesza postępowanie:
1) w razie śmierci strony lub jednej ze stron,
jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału
w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą
okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5, a
postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe
(art. 105),
2) w razie śmierci przedstawiciela ustawowego
strony,
3) w razie utraty przez stronę lub przez jej
ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności
prawnych,
4) gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy
od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego
przez inny organ lub sąd.
§ 2. Gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie
postępowania, organ administracji publicznej podejmie
postępowanie z urzędu lub na żądanie strony.
Art. 98. § 1. Organ
administracji publicznej może zawiesić postępowanie,
jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie
postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się
temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi
społecznemu.
§ 2. Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia
postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie
postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się
za wycofane.
Art. 99. Organ
administracji publicznej, który z przyczyny określonej w
art. 97 § 1 pkt 1-3 zawiesił postępowanie wszczęte z
urzędu, poczyni równocześnie niezbędne kroki w celu
usunięcia przeszkody do dalszego prowadzenia
postępowania. Tak samo postąpi organ w razie zawieszenia
z tej samej przyczyny postępowania wszczętego na żądanie
strony, jeżeli interes społeczny przemawia za
załatwieniem sprawy.
Art. 100. § 1. Organ
administracji publicznej, który zawiesił postępowanie z
przyczyny określonej w art. 97 § 1 pkt 4, wystąpi
równocześnie do właściwego organu lub sądu o
rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego albo wezwie stronę
do wystąpienia o to w oznaczonym terminie, chyba że
strona wykaże, że już zwróciła się w tej sprawie do
właściwego organu lub sądu.
§ 2. Jeżeli zawieszenie postępowania z przyczyny
określonej w art. 97 § 1 pkt 4 mogłoby spowodować
niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo
poważną szkodę dla interesu społecznego, organ
administracji publicznej załatwi sprawę, rozstrzygając
zagadnienie wstępne we własnym zakresie.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się także wówczas, gdy strona
mimo wezwania (§ 1) nie wystąpiła o rozstrzygnięcie
zagadnienia wstępnego albo gdy zawieszenie postępowania
mogłoby spowodować niepowetowaną szkodę dla strony. W
tym ostatnim przypadku organ może uzależnić załatwienie
sprawy od złożenia przez stronę stosownego
zabezpieczenia.
Art. 101. § 1. O
postanowieniu w sprawie zawieszenia postępowania organ
administracji publicznej zawiadamia strony.
§ 2. W przypadku zawieszenia postępowania na żądanie
strony lub jednej ze stron (art. 98 § 1) organ pouczy je
o treści przepisu art. 98 § 2.
§ 3. Na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania
służy stronie zażalenie.
Art. 102. W
czasie zawieszenia postępowania organ administracji
publicznej może podejmować czynności niezbędne w celu
zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia
ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu
społecznego.
Art. 103. Zawieszenie
postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w
kodeksie.
Rozdział 7
Decyzje
Art. 104. § 1. Organ
administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie
decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.
§ 2. Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w
całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w
danej instancji.
Art. 105. § 1. Gdy
postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się
bezprzedmiotowe, organ administracji publicznej wydaje
decyzję o umorzeniu postępowania.
§ 2. Organ administracji publicznej może umorzyć
postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której
żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie
sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to
sprzeczne z interesem społecznym.
Art. 106. § 1. Jeżeli
przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia
stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody
albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję
wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ.
§ 2. Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego
organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę.
§ 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie
stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie,
jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia
doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje
inny termin.
§ 4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie
potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.
§ 5. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w
drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie.
§ 6. W przypadku niezajęcia stanowiska w terminie
określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy art.
36-38.
Art. 107. § 1. Decyzja
powinna zawierać: oznaczenie organu administracji
publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron,
powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie,
uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w
jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem
imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby
upoważnionej do wydania decyzji. Decyzja, w stosunku do
której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego
lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać
ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa
lub skargi.
§ 2. Przepisy szczególne mogą określać także inne
składniki, które powinna zawierać decyzja.
§ 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w
szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ
uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł,
oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił
wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne
- wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem
przepisów prawa.
§ 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy
uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to
jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron
oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.
§ 5. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również
w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów
ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub
ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes
bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.
Art. 108. § 1. Decyzji,
od której służy odwołanie, może być nadany rygor
natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze
względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla
zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi
stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny
lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim
przypadku organ administracji publicznej może w drodze
postanowienia zażądać od strony stosownego
zabezpieczenia.
§ 2. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany
decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ
wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.
Art. 109. § 1. Decyzję
doręcza się stronom na piśmie.
§ 2. W przypadkach wymienionych w art. 14 § 2 decyzja
może być stronom ogłoszona ustnie.
Art. 110. Organ
administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią
związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile
kodeks nie stanowi inaczej.
Art. 111. § 1. Strona
może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub
ogłoszenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do
rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w
stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub
skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania
zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.
§ 2. W przypadkach określonych w § 1 termin dla strony
do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od
dnia doręczenia jej odpowiedzi.
Art. 112. Błędne
pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo
wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do
sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która
zastosowała się do tego pouczenia.
Art. 113. § 1. Organ
administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie
strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie
i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez
ten organ decyzjach.
§ 2. Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze
postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony
wątpliwości co do treści decyzji.
§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i
wyjaśnienia służy zażalenie.
Rozdział 8
Ugoda
Art. 114. W
sprawie, w której toczy się postępowanie przed organem
administracji publicznej, strony mogą zawrzeć ugodę -
jeżeli przemawia za tym charakter sprawy, przyczyni się
to do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania i nie
sprzeciwia się temu przepis prawa.
Art. 115. Ugoda
może być zawarta przed organem administracji publicznej,
przed którym toczy się postępowanie w pierwszej
instancji lub postępowanie odwoławcze, do czasu wydania
przez organ decyzji w sprawie.
Art. 116. § 1. Organ
administracji publicznej odroczy wydanie decyzji i
wyznaczy stronom termin do zawarcia ugody, jeżeli złożą
one zgodne oświadczenie o zamiarze jej zawarcia.
§ 2. W przypadku zawiadomienia przez jedną ze stron o
odstąpieniu od zamiaru zawarcia ugody lub niedotrzymania
przez strony terminu wyznaczonego w myśl § 1, organ
administracji publicznej załatwia sprawę w drodze
decyzji.
Art. 117. § 1. Ugodę
sporządza się w formie pisemnej. Powinna ona zawierać:
oznaczenie organu, przed którym została zawarta, datę
sporządzenia, oznaczenie stron, przedmiot i treść ugody,
wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu, podpisy stron
oraz podpis pracownika organu administracji publicznej,
upoważnionego do sporządzenia ugody.
§ 2. Organ administracji publicznej utrwala fakt
zawarcia ugody w aktach sprawy, w formie protokołu
podpisanego przez osobę upoważnioną do sporządzenia
ugody.
Art. 118. § 1. Ugoda
wymaga zatwierdzenia przez organ administracji
publicznej, przed którym została zawarta.
§ 2. Jeżeli ugoda dotyczy kwestii, których
rozstrzygnięcie wymaga zajęcia stanowiska przez inny
organ, stosuje się odpowiednio przepis art. 106.
§ 3. Organ administracji publicznej odmówi zatwierdzenia
ugody zawartej z naruszeniem prawa, nie uwzględniającej
stanowiska organu, o którym mowa w § 2, albo
naruszającej interes społeczny bądź słuszny interes
stron.
Art. 119. § 1. Zatwierdzenie
bądź odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze
postanowienia, na które służy zażalenie; postanowienie w
tej sprawie powinno być wydane w ciągu siedmiu dni od
dnia zawarcia ugody.
§ 2. W przypadku gdy ugoda zawarta została w toku
postępowania odwoławczego, z dniem, w którym stało się
ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę, traci moc
decyzja organu pierwszej instancji, o czym zamieszcza
się wzmiankę w tym postanowieniu.
§ 3. Łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę
doręcza się stronom odpis ugody.
Art. 120. § 1. Ugoda
staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie o
jej zatwierdzeniu stało się ostateczne.
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym
została zawarta ugoda, potwierdza jej wykonalność na
egzemplarzu ugody.
Art. 121. Zatwierdzona
ugoda wywiera takie same skutki, jak decyzja wydana w
toku postępowania administracyjnego.
Art. 122. W
sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale do
ugody i postanowienia w sprawie jej zatwierdzenia lub
odmowy zatwierdzenia stosuje się odpowiednio przepisy
dotyczące decyzji.
Rozdział 9
Postanowienia
Art. 123. § 1. W
toku postępowania organ administracji publicznej wydaje
postanowienia.
§ 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii
wynikających w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają
o istocie spraw, chyba że przepisy kodeksu stanowią
inaczej.
Art. 124. § 1. Postanowienie
powinno zawierać: oznaczenie organu administracji
publicznej, datę jego wydania, oznaczenie strony lub
stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu,
powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, pouczenie,
czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga
do sądu administracyjnego oraz podpis z podaniem imienia
i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej
do jego wydania.
§ 2. Postanowienie powinno zawierać uzasadnienie
faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub
skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało
na skutek zażalenia na postanowienie.
Art. 125. § 1. Postanowienia,
od których służy stronom zażalenie lub skarga do sądu
administracyjnego, doręcza się na piśmie.
§ 2. W przypadkach wymienionych w art. 14 § 2
postanowienia mogą być stronom ogłaszane ustnie.
§ 3. Postanowienie, które może być zaskarżone do sądu
administracyjnego, doręcza się stronie wraz z pouczeniem
o dopuszczalności wniesienia skargi oraz uzasadnieniem
faktycznym i prawnym.
Art. 126. Do
postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 107 §
2-5 oraz art. 109-113, a do postanowień, od których
przysługuje zażalenie - również art. 145-152 oraz art.
156-159, z tym że zamiast decyzji, o której mowa w art.
149 § 3, 151 § 1, 157 § 1 i 158, wydaje się
postanowienie.
Rozdział 10
Odwołania
Art. 127. § 1. Od
decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie
odwołanie tylko do jednej instancji.
§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ
administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że
ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.
§ 3. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez
ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy
odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może
zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne
rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się
odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.
§ 4. (skreślony).
Art. 128. Odwołanie
nie wymaga szczegółowego uzasadnienia. Wystarczy, jeżeli
z odwołania wynika, że strona nie jest zadowolona z
wydanej decyzji. Przepisy szczególne mogą ustalać inne
wymogi co do treści odwołania.
Art. 129. § 1. Odwołanie
wnosi się do właściwego organu odwoławczego za
pośrednictwem organu, który wydał decyzję.
§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od
dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została
ogłoszona ustnie - od dnia jej ogłoszenia stronie.
§ 3. Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy
do wniesienia odwołania.
Art. 130. § 1. Przed
upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie
ulega wykonaniu.
§ 2. Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje
wykonanie decyzji.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w przypadkach,
gdy:
1)
decyzji został nadany rygor natychmiastowej
wykonalności (art. 108),
2)
decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy
ustawy.
§ 4. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem
terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z
żądaniem wszystkich stron.
Art. 131. O
wniesieniu odwołania organ administracji publicznej,
który wydał decyzję, zawiadomi strony.
Art. 132. § 1. Jeżeli
odwołanie wniosły wszystkie strony, a organ
administracji publicznej, który wydał decyzję, uzna, że
to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, może
wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni
zaskarżoną decyzję.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się także w przypadku, gdy
odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony
wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z
żądaniem odwołania.
§ 3. Od nowej decyzji służy stronom odwołanie.
Art. 133. Organ
administracji publicznej, który wydał decyzję,
obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy
organowi odwoławczemu w terminie siedmiu dni od dnia, w
którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie
wydał nowej decyzji w myśl art. 132.
Art. 134. Organ
odwoławczy stwierdza w drodze postanowienia
niedopuszczalność odwołania oraz uchybienie terminu do
wniesienia odwołania. Postanowienie w tej sprawie jest
ostateczne.
Art. 135. Organ
odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać
natychmiastowe wykonanie decyzji.
Art. 136. Organ
odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z
urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia
dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić
przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał
decyzję.
Art. 137. Strona
może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ
odwoławczy. Organ odwoławczy nie uwzględni jednak
cofnięcia odwołania, jeżeli prowadziłoby to do
utrzymania w mocy decyzji naruszającej prawo lub interes
społeczny.
Art. 138. § 1. Organ
odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1)
utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo
2)
uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w
tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź uchylając
tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji,
albo
3)
umarza postępowanie odwoławcze.
§ 2. Organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w
całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia
przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie
sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania
wyjaśniającego w całości lub w znacznej części.
Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie
okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym
rozpatrzeniu sprawy.
§ 3. (17)
(skreślony).
Art. 139. Organ
odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony
odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco
narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny.
Art. 140. W
sprawach nie uregulowanych w art. 136-139 w postępowaniu
przed organami odwoławczymi mają odpowiednie
zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami
pierwszej instancji.
Rozdział 11
Zażalenia
Art. 141. § 1. Na
wydane w toku postępowania postanowienia służy stronie
zażalenie, gdy kodeks tak stanowi.
§ 2. Zażalenia wnosi się w terminie siedmiu dni od dnia
doręczenia postanowienia stronie, a gdy postanowienie
zostało ogłoszone ustnie - od dnia jego ogłoszenia
stronie.
Art. 142. Postanowienie,
na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć
tylko w odwołaniu od decyzji.
Art. 143. Wniesienie
zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia,
jednakże organ administracji publicznej, który wydał
postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna
to za uzasadnione.
Art. 144. W
sprawach nie uregulowanych w niniejszym rozdziale do
zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące
odwołań.
Rozdział 12
Wznowienie postępowania
Art. 145. § 1. W
sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się
postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla
sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe,
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa,
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ
administracji publicznej, który podlega wyłączeniu
stosownie do art. 24, 25 i 27,
4) strona bez własnej winy nie brała udziału w
postępowaniu,
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności
faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania
decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję,
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego
prawem stanowiska innego organu,
7) zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez
właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy
wydaniu decyzji (art. 100 § 2),
8) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję
lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone
lub zmienione.
§ 2. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 postępowanie
może być wznowione również przed stwierdzeniem
sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa
orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie
dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a
wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia
niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo
poważnej szkody dla interesu społecznego.
§ 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można
wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie
przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na
skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w
przepisach prawa.
Art. 145a. § 1. Można
żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy
Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu
normatywnego z
Konstytucją,
umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego
została wydana decyzja.
§ 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie
wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w
życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Art. 146. § 1. Uchylenie
decyzji z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 1 i 2
nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub
ogłoszenia decyzji upłynęło dziesięć lat, zaś z przyczyn
określonych w art. 145 § 1 pkt 3-8 oraz w art. 145a,
jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji
upłynęło pięć lat.
§ 2. Nie uchyla się decyzji także w przypadku, jeżeli w
wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie
decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji
dotychczasowej.
Art. 147. Wznowienie
postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony.
Wznowienie postępowania z przyczyny określonej w art.
145 § 1 pkt 4 oraz w art. 145a następuje tylko na
żądanie strony.
Art. 148. § 1. Podanie
o wznowienie postępowania wnosi się do organu
administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję
w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od
dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności
stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.
§ 2. Termin do złożenia podania o wznowienie
postępowania z przyczyny określonej w art. 145 § 1 pkt 4
biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o
decyzji.
Art. 149. § 1. Wznowienie
postępowania następuje w drodze postanowienia.
§ 2. Postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia
przez właściwy organ postępowania co do przyczyn
wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.
§ 3. Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze
decyzji.
Art. 150. § 1. Organem
administracji publicznej właściwym w sprawach
wymienionych w art. 149 jest organ, który wydał w
sprawie decyzję w ostatniej instancji.
§ 2. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest
działalność organu wymienionego w § 1, o wznowieniu
postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który
równocześnie wyznacza organ właściwy w sprawach
wymienionych w art. 149 § 2.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, gdy decyzję w
ostatniej instancji wydał minister, a w sprawach
należących do zadań jednostek samorządu terytorialnego -
samorządowe kolegium odwoławcze.
Art. 151. § 1. Organ
administracji publicznej, o którym mowa w art. 150, po
przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 149 § 2
wydaje decyzję, w której:
1) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, gdy
stwierdzi brak podstaw do jej uchylenia na podstawie
art. 145 § 1 lub art. 145a, albo
2) uchyla decyzję dotychczasową, gdy stwierdzi
istnienie podstaw do jej uchylenia na podstawie art. 145
§ 1 lub art. 145a, i wydaje nową decyzję rozstrzygającą
o istocie sprawy.
§ 2. W przypadku gdy w wyniku wznowienia postępowania
nie można uchylić decyzji na skutek okoliczności, o
których mowa w art. 146, organ administracji publicznej
ograniczy się do stwierdzenia wydania zaskarżonej
decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności,
z powodu których nie uchylił tej decyzji.
Art. 152. § 1. Organ
administracji publicznej właściwy w sprawie wznowienia
postępowania wstrzyma z urzędu lub na żądanie strony
wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują
na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku
wznowienia postępowania.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania
decyzji służy stronie zażalenie, chyba że postanowienie
wydał minister lub samorządowe kolegium odwoławcze.
Art. 153. (18)
(uchylony).
Rozdział 13
Uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji
Art. 154. § 1. Decyzja
ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła
prawa, może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona
przez organ administracji publicznej, który ją wydał,
lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przemawia za
tym interes społeczny lub słuszny interes strony.
§ 2. W przypadkach wymienionych w § 1 właściwy organ
wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany
dotychczasowej decyzji.
§ 3. W sprawach należących do zadań własnych jednostek
samorządu terytorialnego do zmiany lub uchylenia
decyzji, o której mowa w § 1 oraz w art. 155, właściwe
są organy tych jednostek.
Art. 155. Decyzja
ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być
w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona
przez organ administracji publicznej, który ją wydał,
lub przez organ wyższego stopnia, jeżeli przepisy
szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie
takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub
słuszny interes strony; przepis art. 154 § 2 stosuje się
odpowiednio.
Art. 156. § 1. Organ
administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji,
która:
1) wydana została z naruszeniem przepisów o
właściwości,
2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym
naruszeniem prawa,
3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej
inną decyzją ostateczną,
4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w
sprawie,
5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej
niewykonalność ma charakter trwały,
6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony
karą,
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy
prawa.
§ 2. Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn
wymienionych w § 1 pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej
doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także
gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.
Art. 157. § 1. Właściwy
do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach
wymienionych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a
gdy decyzja wydana została przez ministra lub
samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ.
§ 2. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności
decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
§ 3. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie nieważności
decyzji następuje w drodze decyzji.
Art. 158. § 1. Rozstrzygnięcie
w sprawie nieważności decyzji następuje w drodze
decyzji.
§ 2. Jeżeli nie można stwierdzić nieważności decyzji na
skutek okoliczności, o których mowa w art. 156 § 2,
organ administracji publicznej ograniczy się do
stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem
prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie
stwierdził nieważności decyzji.
Art. 159. § 1. Organ
administracji publicznej, właściwy w sprawie
stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzyma z urzędu lub
na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi
prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad
wymienionych w art. 156 § 1.
§ 2. Na postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji
służy stronie zażalenie.
Art. 160. (19)
(uchylony).
Art. 161. § 1. Minister
może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą
decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można
usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu
albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej
lub dla ważnych interesów Państwa.
§ 2. Uprawnienia określone w § 1 w stosunku do decyzji
wydanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego
w sprawach należących do zadań z zakresu administracji
rządowej przysługują również wojewodzie.
§ 3. Stronie, która poniosła szkodę na skutek uchylenia
lub zmiany decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za
poniesioną rzeczywistą szkodę od organu, który uchylił
lub zmienił decyzję; organ ten, w drodze decyzji, orzeka
również o odszkodowaniu.
§ 4. Roszczenie o odszkodowanie przedawnia się z upływem
trzech lat od dnia, w którym stała się ostateczna
decyzja uchylająca lub zmieniająca decyzję.
§ 5. (20)
(uchylony).
Art. 162. § 1. Organ
administracji publicznej, który wydał decyzję w
pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli
decyzja:
1) stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie
wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo
gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie
strony,
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez
stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego
warunku.
§ 2. Organ administracji publicznej, o którym mowa w §
1, uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z
zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a
strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym
terminie.
§ 3. Organ stwierdza wygaśnięcie decyzji lub uchyla
decyzję na podstawie przepisów § 1 i 2 w drodze decyzji.
Art. 163. Organ
administracji publicznej może uchylić lub zmienić
decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w
innych przypadkach oraz na innych zasadach niż określone
w niniejszym rozdziale, o ile przewidują to przepisy
szczególne.
DZIAŁ III
PRZEPISY SZCZEGÓLNE W SPRAWACH UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
Art. 164-179. (skreślone).
Art. 180. § 1. W
sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się
przepisy kodeksu, chyba że przepisy dotyczące
ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych
sprawach.
§ 2. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych
rozumie się sprawy wynikające z przepisów o
ubezpieczeniach społecznych, o zaopatrzeniach
emerytalnych i rentowych, o funduszu alimentacyjnym, a
także sprawy wynikające z przepisów o innych
świadczeniach wypłacanych z funduszów przeznaczonych na
ubezpieczenia społeczne.
Art. 181. Organy
odwoławcze właściwe w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych określają przepisy odrębne; do postępowania
przed tymi organami stosuje się odpowiednio przepis art.
180 § 1.
DZIAŁ IV
UDZIAŁ PROKURATORA
Art. 182. Prokuratorowi
służy prawo zwrócenia się do właściwego organu
administracji publicznej o wszczęcie postępowania w celu
usunięcia stanu niezgodnego z prawem.
Art. 183. § 1. Prokuratorowi
służy prawo udziału w każdym stadium postępowania w celu
zapewnienia, aby postępowanie i rozstrzygnięcie sprawy
było zgodne z prawem.
§ 2. Organ administracji publicznej zawiadamia
prokuratora o wszczęciu postępowania oraz o toczącym się
postępowaniu w każdym przypadku, gdy uzna udział
prokuratora w postępowaniu za potrzebny.
Art. 184. § 1. Prokuratorowi
służy prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej,
jeżeli przepisy kodeksu lub przepisy szczególne
przewidują wznowienie postępowania, stwierdzenie
nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę.
§ 2. Prokurator wnosi sprzeciw do organu właściwego do
wznowienia postępowania, stwierdzenia nieważności
decyzji albo jej uchylenia lub zmiany.
§ 3. Sprzeciw od decyzji wydanej przez ministra wnosi
Prokurator Generalny.
§ 4. Jeżeli podstawą sprzeciwu jest naruszenie przepisu
art. 145 § 1 pkt 4, wniesienie sprzeciwu wymaga zgody
strony.
Art. 185. § 1. Sprzeciw
prokuratora powinien być rozpatrzony i załatwiony w
terminie trzydziestu dni od daty jego wniesienia.
§ 2. W razie niezałatwienia sprzeciwu w terminie
określonym w § 1 mają odpowiednie zastosowanie przepisy
art. 36-38.
Art. 186. W
przypadku wniesienia sprzeciwu przez prokuratora
właściwy organ administracji publicznej wszczyna w
sprawie postępowanie z urzędu, zawiadamiając o tym
strony.
Art. 187. W
przypadku wniesienia przez prokuratora sprzeciwu organ
administracji publicznej, do którego sprzeciw wniesiono,
obowiązany jest niezwłocznie rozpatrzyć, czy zachodzi
potrzeba wstrzymania wykonania decyzji do chwili
załatwienia sprzeciwu.
Art. 188. Prokuratorowi,
który bierze udział w postępowaniu w przypadkach
określonych w art. 182-184, służą prawa strony.
Art. 189. Prokurator,
który wniósł skargę na decyzję organu administracji
publicznej do sądu administracyjnego, nie może z tych
samych przyczyn wnieść sprzeciwu.
DZIAŁ V(21)
(skreślony)
DZIAŁ VI
(skreślony)
DZIAŁ VII
WYDAWANIE ZAŚWIADCZEŃ
Art. 217. § 1. Organ
administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie
osoby ubiegającej się o zaświadczenie.
§ 2. Zaświadczenie wydaje się, jeżeli:
1) urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub
stanu prawnego wymaga przepis prawa,
2) osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na
swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu
określonych faktów lub stanu prawnego.
§ 3. Zaświadczenie powinno być wydane bez zbędnej
zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni.
Art. 218. § 1. W
przypadkach, o których mowa w art. 217 § 2 pkt 2, organ
administracji publicznej obowiązany jest wydać
zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo
stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten
organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych
znajdujących się w jego posiadaniu.
§ 2. Organ administracji publicznej, przed wydaniem
zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie
postępowanie wyjaśniające.
Art. 219. Odmowa
wydania zaświadczenia bądź zaświadczenia o treści
żądanej przez osobę ubiegającą się o nie następuje w
drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
Art. 220. § 1. Organ
administracji publicznej nie może żądać zaświadczenia na
potwierdzenie faktów lub stanu prawnego, znanych
organowi z urzędu bądź możliwych do ustalenia przez
organ na podstawie posiadanej ewidencji, rejestrów lub
innych danych albo na podstawie przedstawionych przez
zainteresowanego do wglądu dokumentów urzędowych (dowodu
osobistego, dowodów rejestracyjnych i innych).
§ 2. Organ administracji publicznej żądający od strony
zaświadczenia na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego
jest obowiązany wskazać przepis prawa wymagający
urzędowego potwierdzenia tych faktów lub stanu prawnego
w drodze zaświadczenia.
DZIAŁ VIII
SKARGI I WNIOSKI
Rozdział 1
Postanowienia ogólne
Art. 221. § 1. Zagwarantowane
każdemu w
Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej prawo składania petycji, skarg
i wniosków do organów państwowych, organów jednostek
samorządu terytorialnego, organów samorządowych
jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i
instytucji społecznych realizowane jest na zasadach
określonych przepisami niniejszego działu.
§ 2. Petycje, skargi i wnioski mogą być składane do
organizacji i instytucji społecznych w związku z
wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu
administracji publicznej.
§ 3. Petycje, skargi i wnioski można składać w interesie
publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą.
Art. 222. O
tym, czy pismo jest skargą albo wnioskiem, decyduje
treść pisma, a nie jego forma zewnętrzna.
Art. 223. § 1. Organy
państwowe, organy samorządu terytorialnego i inne organy
samorządowe oraz organy organizacji społecznych -
rozpatrują oraz załatwiają skargi i wnioski w ramach
swojej właściwości.
§ 2. Pracownik organu państwowego, pracownik samorządowy
oraz organu organizacji społecznej, winny niewłaściwego
i nieterminowego załatwiania skarg i wniosków, podlega
odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo
innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach
prawa.
Art. 224. Ilekroć
w przepisach niniejszego działu jest mowa o organach
państwowych - rozumie się przez to także organy
przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych
jednostek organizacyjnych.
Art. 225. § 1. Nikt
nie może być narażony na jakikolwiek uszczerbek lub
zarzut z powodu złożenia skargi lub wniosku albo z
powodu dostarczenia materiału do publikacji o znamionach
skargi lub wniosku, jeżeli działał w granicach prawem
dozwolonych.
§ 2. Organy państwowe, organy jednostek samorządu
terytorialnego i inne organy samorządowe oraz organy
organizacji społecznych są obowiązane przeciwdziałać
hamowaniu krytyki i innym działaniom ograniczającym
prawo do składania skarg i wniosków lub dostarczania
informacji - do publikacji - o znamionach skargi lub
wniosku.
Art. 226. Rada
Ministrów wyda, w drodze rozporządzenia, przepisy o
organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i
wniosków.
Rozdział 2
Skargi
Art. 227. Przedmiotem
skargi może być w szczególności zaniedbanie lub
nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo
przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub
interesów skarżących, a także przewlekłe lub
biurokratyczne załatwianie spraw.
Art. 228. Skargi
składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia.
Art. 229. Jeżeli
przepisy szczególne nie określają innych organów
właściwych do rozpatrywania skarg, jest organem
właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub
działalności:
1) rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa -
wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna
izba obrachunkowa,
2) organów wykonawczych jednostek samorządu
terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych
z zakresu administracji rządowej - wojewoda,
3) (22)
wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników
gminnych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw
określonych w pkt 2 - rada gminy,
4) zarządu powiatu oraz starosty, a także
kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i
innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw
określonych w pkt 2 - rada powiatu,
5) zarządu i marszałka województwa, z wyjątkiem
spraw określonych w pkt 2 - sejmik województwa,
6) wojewody w sprawach podlegających rozpatrzeniu
według kodeksu - właściwy minister, a w innych sprawach
- Prezes Rady Ministrów,
7) innego organu administracji rządowej, organu
przedsiębiorstwa państwowego lub innej państwowej
jednostki organizacyjnej - organ wyższego stopnia lub
sprawujący bezpośredni nadzór,
8) ministra - Prezes Rady Ministrów,
9) organu centralnego i jego kierownika - organ,
któremu podlega.
Art. 230. Do
rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań i działalności
organizacji społecznej właściwy jest organ bezpośrednio
wyższego stopnia tej organizacji, a w stosunku do organu
naczelnego organizacji - Prezes Rady Ministrów lub
właściwi ministrowie sprawujący nadzór nad działalnością
tej organizacji.
Art. 231. Jeżeli
organ, który otrzymał skargę, nie jest właściwy do jej
rozpatrzenia, obowiązany jest niezwłocznie, nie później
jednak niż w terminie siedmiu dni, przekazać ją
właściwemu organowi, zawiadamiając równocześnie o tym
skarżącego, albo wskazać mu właściwy organ.
Art. 232. § 1. Organ
właściwy do rozpatrzenia skargi może ją przekazać do
załatwienia organowi niższego stopnia, o ile skarga nie
zawiera zarzutów dotyczących działalności tego organu.
§ 2. Skargę na pracownika można przekazać do załatwienia
również jego przełożonemu służbowemu, z obowiązkiem
zawiadomienia organu właściwego do rozpatrzenia skargi o
sposobie jej załatwienia.
§ 3. O przekazaniu skargi zawiadamia się równocześnie
skarżącego.
Art. 233. Skarga
w sprawie indywidualnej, która nie była i nie jest
przedmiotem postępowania administracyjnego, powoduje
wszczęcie postępowania, jeżeli została złożona przez
stronę. Jeżeli skarga taka pochodzi od innej osoby, może
spowodować wszczęcie postępowania administracyjnego z
urzędu, chyba że przepisy wymagają do wszczęcia
postępowania żądania strony.
Art. 234. W
sprawie, w której toczy się postępowanie
administracyjne:
1)
skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w
toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu,
2)
skarga pochodząca od innych osób stanowi materiał,
który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć
z urzędu.
Art. 235. § 1. Skargę
w sprawie, w której w toku postępowania
administracyjnego została wydana decyzja ostateczna,
uważa się zależnie od jej treści za żądanie wznowienia
postępowania lub za żądanie stwierdzenia nieważności
decyzji albo jej uchylenia lub zmiany z urzędu.
§ 2. W przypadkach określonych w § 1 żądanie zostanie
uwzględnione, gdy zachodzą przewidziane w kodeksie
warunki do wznowienia postępowania, stwierdzenia
nieważności decyzji albo jej uchylenia lub zmiany.
Art. 236. W
przypadkach określonych w art. 233 i 234 organem
właściwym do rozpatrzenia skargi jest organ uprawniony
do wszczęcia postępowania lub organ, przed którym toczy
się postępowanie, a w przypadkach określonych w art. 235
- organ właściwy do wznowienia postępowania,
stwierdzenia nieważności decyzji albo do jej uchylenia
lub zmiany.
Art. 237. § 1. Organ
właściwy do załatwienia skargi powinien załatwić skargę
bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu
miesiąca.
§ 2. Posłowie na Sejm, senatorowie i radni, którzy
wnieśli skargę we własnym imieniu albo przekazali do
załatwienia skargę innej osoby, powinni być zawiadomieni
o sposobie załatwienia skargi, a gdy jej załatwienie
wymaga zebrania dowodów, informacji lub wyjaśnień -
także o stanie rozpatrzenia skargi, najpóźniej w
terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo
przekazania.
§ 3. O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się
skarżącego.
§ 4. W razie niezałatwienia skargi w terminie określonym
w § 1 stosuje się przepisy art. 36-38.
Art. 238. § 1. Zawiadomienie
o sposobie załatwienia skargi powinno zawierać:
oznaczenie organu, od którego pochodzi, wskazanie, w
jaki sposób skarga została załatwiona, oraz podpis z
podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby
upoważnionej do załatwienia skargi. Zawiadomienie o
odmownym załatwianiu skargi powinno zawierać ponadto
uzasadnienie faktyczne i prawne.
§ 2. W zawiadomieniu, o którym mowa w § 1, w jednostkach
organizacyjnych resortu obrony narodowej można pominąć
imię i nazwisko osoby upoważnionej do załatwienia
skargi.
Art. 239. § 1. W
przypadku gdy skarga, w wyniku jej rozpatrzenia, uznana
została za bezzasadną i jej bezzasadność wykazano w
odpowiedzi na skargę, a skarżący ponowił skargę bez
wskazania nowych okoliczności - organ właściwy do jej
rozpatrzenia może, w odpowiedzi na tę skargę, podtrzymać
swoje poprzednie stanowisko.
§ 2. O załatwieniu w sposób określony w § 1 skargi
wniesionej ponownie organ załatwiający tę skargę
zawiadamia organ wyższego stopnia; nie dotyczy to skarg
załatwianych przez organy naczelne.
Art. 240. Gdy
skarga dotyczy sprawy, która nie podlega rozpatrzeniu
według przepisów kodeksu (art. 3 § 1 i 2) albo nie
należy do właściwości organów administracji publicznej,
przepisy art. 233-239 stosuje się odpowiednio, z
zastrzeżeniem, że w miejsce pozostałych przepisów
kodeksu stosuje się przepisy postępowania właściwego dla
danej sprawy.
Rozdział 3
Wnioski
Art. 241. Przedmiotem
wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia
organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia
pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności,
lepszego zaspokajania potrzeb ludności.
Art. 242. § 1. Wnioski
składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot
wniosku.
§ 2. Wnioski w sprawach dotyczących zadań organizacji
społecznych składa się do organów tych organizacji.
Art. 243. Jeżeli
organ, który otrzymał wniosek, nie jest właściwy do jego
rozpatrzenia, obowiązany jest w ciągu siedmiu dni
przekazać go właściwemu organowi. O przekazaniu wniosku
zawiadamia się równocześnie wnioskodawcę.
Art. 244. § 1. W
sprawie terminu załatwiania wniosków stosuje się przepis
art. 237 § 1.
§ 2. O sposobie załatwienia wniosku zawiadamia się
równocześnie wnioskodawcę.
Art. 245. W
razie niemożności załatwienia wniosku w terminie
określonym w art. 244 właściwy organ obowiązany jest w
tym terminie zawiadomić wnioskodawcę o czynnościach
podjętych w celu rozpatrzenia wniosku oraz o
przewidywanym terminie załatwienia wniosku.
Art. 246. § 1. Wnioskodawcy
niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy
prawo wniesienia skargi w trybie określonym w rozdziale
2 niniejszego działu.
§ 2. Wnioskodawcy służy prawo wniesienia skargi w
przypadku niezałatwienia wniosku w terminie określonym w
art. 244 albo wskazanym w zawiadomieniu (art. 245).
Art. 247. Do
wniosków stosuje się odpowiednio przepisy art. 230, 237
§ 2 i art. 238.
Rozdział 4
Udział prasy i organizacji społecznych
Art. 248. § 1. Skargi
i wnioski przekazane przez redakcje prasowe, radiowe i
telewizyjne do organów właściwych w myśl art. 228-230 i
242 podlegają rozpatrzeniu i załatwieniu w trybie
określonym w przepisach rozdziałów 2 i 3 niniejszego
działu.
§ 2. Właściwy organ zawiadamia w przepisanym terminie o
sposobie załatwienia skargi lub wniosku albo o ich
przekazaniu innemu organowi w celu załatwienia również
redakcję, jeżeli zażądała takiego zawiadomienia.
Art. 249. Przepis
art. 248 stosuje się odpowiednio do skarg i wniosków
przekazanych przez organizacje społeczne do organów
właściwych w myśl art. 228-230 oraz art. 242.
Art. 250. (skreślony).
Art. 251. Przepisy
art. 237 § 4 oraz art. 245 i 246 stosuje się odpowiednio
do redakcji prasowej, która opublikowała i przesłała do
właściwego organu administracji publicznej artykuł,
notatkę lub inną wiadomość, w trybie przewidzianym w
niniejszym rozdziale.
Art. 252. (skreślony).
Rozdział 5
Przyjmowanie skarg i wniosków
Art. 253. § 1. Organy
państwowe, organy samorządu terytorialnego i inne organy
samorządowe oraz organy organizacji społecznych
obowiązane są przyjmować obywateli w sprawach skarg i
wniosków w ustalonych przez siebie dniach i godzinach.
§ 2. Kierownicy organów wymienionych w § 1 lub
wyznaczeni przez nich zastępcy obowiązani są przyjmować
obywateli w sprawach skarg i wniosków co najmniej raz w
tygodniu.
§ 3. Dni i godziny przyjęć powinny być dostosowane do
potrzeb ludności, przy czym przynajmniej raz w tygodniu
przyjęcia powinny się odbywać w ustalonym dniu po
godzinach pracy.
§ 4. Informacja o dniach i godzinach przyjęć powinna być
wywieszona na widocznym miejscu w siedzibie danej
jednostki organizacyjnej oraz w podporządkowanych jej
jednostkach organizacyjnych.
§ 5. Prezes Rady Ministrów lub właściwy minister oraz
naczelny organ organizacji społecznej mogą ustalać
sposób, dni i godziny przyjmowania obywateli w sprawach
skarg i wniosków przez podporządkowane im organy i
jednostki organizacyjne.
Art. 254. Skargi
i wnioski składane i przekazywane do organów
państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych
organów samorządowych i organów organizacji społecznych
oraz związane z nimi pisma i inne dokumenty rejestruje
się i przechowuje w sposób ułatwiający kontrolę
przebiegu i terminów załatwiania poszczególnych skarg i
wniosków.
Art. 255. (skreślony).
Art. 256. Pracownik,
który otrzymał skargę dotyczącą jego działalności,
obowiązany jest przekazać ją niezwłocznie swojemu
przełożonemu służbowemu.
Rozdział 6
Nadzór i kontrola
Art. 257. Zwierzchni
nadzór nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków
składanych do sądów sprawuje Krajowa Rada Sądownictwa, a
do innych organów i jednostek organizacyjnych - Prezes
Rady Ministrów.
Art. 258. § 1. Nadzór
i kontrolę nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i
wniosków sprawują:
1)
ministrowie - gdy chodzi o skargi załatwiane przez
ministerstwa i inne jednostki organizacyjne bezpośrednio
podległe ministrowi,
2)
właściwi rzeczowo ministrowie we współdziałaniu z
ministrem właściwym do spraw administracji publicznej -
gdy chodzi o skargi załatwiane przez organy
administracji rządowej,
3)
terenowe organy administracji rządowej - gdy chodzi o
skargi załatwiane przez jednostki organizacyjne
nadzorowane przez te organy,
4)
organy wyższego stopnia oraz właściwe organy naczelne
- gdy chodzi o skargi załatwiane przez pozostałe organy
państwowe i organy państwowych jednostek
organizacyjnych,
5) Prezes Rady Ministrów i wojewodowie - gdy chodzi
o skargi załatwiane przez organy jednostek samorządu
terytorialnego oraz samorządowe jednostki organizacyjne.
§ 2. Nadzór i kontrolę nad przyjmowaniem i załatwianiem
skarg i wniosków w organach organizacji społecznych
sprawują statutowe organy nadzorcze tych organizacji
oraz organy wyższego stopnia, zaś w organach naczelnych
tych organizacji - organ administracji rządowej
sprawujący nadzór nad działalnością danej organizacji.
Art. 259. § 1. Organy,
o których mowa w art. 258, dokonują okresowo ocen
przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez organy
i jednostki organizacyjne poddane ich nadzorowi.
§ 2. Wojewodowie dokonują okresowo ocen sposobu
przyjmowania i załatwiania skarg i wniosków przez
wszystkie organy administracji publicznej i innych
jednostek organizacyjnych oraz organizacji społecznych
działających na ich terenie.
§ 3. W wyniku przeprowadzonych kontroli oraz ocen organy
wymienione w § 1 i 2 obowiązane są podejmować środki
zmierzające do usunięcia przyczyn skarg oraz do pełnego
wykorzystania wniosków dla polepszenia działalności
poszczególnych organów i innych państwowych jednostek
organizacyjnych oraz organizacji społecznych.
Art. 260. (skreślony).
DZIAŁ IX
OPŁATY I KOSZTY POSTĘPOWANIA
Art. 261. § 1. Jeżeli
strona nie wpłaciła należności tytułem opłat i kosztów
postępowania, które zgodnie z przepisami powinny być
uiszczone z góry, organ administracji publicznej
prowadzący postępowanie wyznaczy jej termin do
wniesienia tych należności. Termin ten nie może być
krótszy niż siedem dni, a dłuższy niż czternaście dni.
§ 2. Jeżeli w wyznaczonym terminie należności nie
zostaną uiszczone, podanie podlega zwrotowi lub czynność
uzależniona od opłaty zostanie zaniechana.
§ 3. Na postanowienie w sprawie zwrotu podania służy
zażalenie.
§ 4. Organ powinien jednak załatwić podanie mimo
nieuiszczenia należności:
1) jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają
względy społeczne lub wzgląd na ważny interes strony,
2) jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla
której jest ustanowiony termin zawity,
3) jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za
granicą.
Art. 262. § 1. Stronę
obciążają te koszty postępowania, które:
1) wynikły z winy strony,
2) zostały poniesione w interesie lub na żądanie
strony, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów
prowadzących postępowanie.
§ 2. W uzasadnionych przypadkach organ administracji
publicznej może zażądać od strony złożenia zaliczki w
określonej wysokości na pokrycie kosztów postępowania.
Art. 263. § 1. Do
kosztów postępowania zalicza się koszty podróży i inne
należności świadków i biegłych oraz stron w przypadkach
przewidzianych w art. 56, a także koszty spowodowane
oględzinami na miejscu, jak również koszty doręczenia
stronom pism urzędowych.
§ 2. Organ administracji publicznej może zaliczyć do
kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio
związane z rozstrzygnięciem sprawy.
Art. 264. § 1. Jednocześnie
z wydaniem decyzji organ administracji publicznej ustali
w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania,
osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin i
sposób ich uiszczenia.
§ 2. Na postanowienie w sprawie kosztów postępowania
osobie zobowiązanej do ich poniesienia służy zażalenie.
Art. 265. Wszelkie
nie uiszczone w terminie opłaty i koszty postępowania
oraz inne należności wynikłe z tego postępowania
podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o egzekucji
administracyjnej świadczeń pieniężnych.
Art. 266. Pracownik
organu administracji publicznej winny błędnego wezwania
strony (art. 56 § 1) obowiązany jest do zwrotu wynikłych
stąd kosztów. Orzekanie i ściąganie należności od tego
pracownika następuje w trybie administracyjnym.
Art. 267. W
razie niewątpliwej niemożności poniesienia przez stronę
opłat, kosztów i należności związanych z tokiem
postępowania organ administracji publicznej może ją
zwolnić w całości lub w części od ponoszenia tych opłat,
kosztów i należności. Zwolnienie od opłat skarbowych
następuje z zachowaniem przepisów o tych opłatach.
DZIAŁ X
PRZEPISY KOŃCOWE
Art. 268. (skreślony).
Art. 268a. Organ
administracji publicznej może w formie pisemnej
upoważniać pracowników kierowanej jednostki
organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w
ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania
decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń.
Art. 269. Decyzje
określone w innych przepisach prawnych jako prawomocne
uważa się za ostateczne, chyba że z przepisów tych
wynika, iż dotyczą one takiej decyzji, która została
utrzymana w mocy w postępowaniu sądowym bądź też nie
została zaskarżona w tym postępowaniu z powodu upływu
terminu do wniesienia skargi.
1) Art.
1 pkt 3 zmieniony przez art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
2) Art.
3 § 1 pkt 2 zmieniony przez art. 2 ustawy z dnia 12
września 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa
oraz o zmianie niektórych innych ustaw
(Dz.U.02.169.1387) z dniem 1 stycznia 2003 r.
3) Art.
5 § 2 pkt 2 skreślony przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę -
Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
4) Art.
22 § 2 zmieniony przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
5) Art.
33 § 3 zmieniony przez art. 69 ustawy z dnia 11 kwietnia
2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz.U.01.49.509) z
dniem 22 sierpnia 2001 r.
6) Art.
391 dodany przez art. 36 pkt 1 ustawy z dnia
17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz.U.05.64.565) z dniem 21 listopada 2005 r.
7) Art.
43 zmieniony przez art. 69 pkt 1 ustawy z dnia 12
czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe (Dz.U.03.130.1188) z
dniem 24 sierpnia 2003 r.
8) Art.
44:
-
zmieniony przez art. 69 pkt 2 ustawy z dnia 12 czerwca
2003 r. - Prawo pocztowe (Dz.U.03.130.1188) z dniem 24
sierpnia 2003 r.
-
zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 11 marca 2005 r.
(Dz.U.05.78.682) zmieniającej nin. ustawę z dniem 6
czerwca 2005 r.
9) Art.
45 zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 11 marca 2005 r.
(Dz.U.05.78.682) zmieniającej nin. ustawę z dniem 6
czerwca 2005 r.
10) Art.
46 § 3 dodany przez art. 36 pkt 2 ustawy z dnia 17
lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne (Dz.U.05.64.565) z dniem
21 listopada 2005 r.
11) Art.
57 § 5:
-
zmieniony przez art. 69 pkt 3 ustawy z dnia 12 czerwca
2003 r. - Prawo pocztowe (Dz.U.03.130.1188) z dniem 24
sierpnia 2003 r.
-
zmieniony przez art. 36 pkt 3 ustawy z dnia 17 lutego
2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne (Dz.U.05.64.565) z dniem
21 listopada 2005 r.
12) Art.
61 § 3a dodany przez art. 36 pkt 4 ustawy z dnia 17
lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów
realizujących zadania publiczne (Dz.U.05.64.565) z dniem
21 listopada 2005 r.
13) Art.
63 § 1 zmieniony przez art. 36 pkt 5 lit. a) ustawy z
dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz.U.05.64.565) z dniem 21 listopada 2005 r.
14) Art.
63 § 3a dodany przez art. 36 pkt 5 lit. b) ustawy z dnia
17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne
(Dz.U.05.64.565) z dniem 21 listopada 2005 r.
15) Art.
65 § 1 zmieniony przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
16) Art.
66 zmieniony przez art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
17) Art.
138 § 3 skreślony przez art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
18) Art.
153 uchylony przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.04.162.1692) z dniem 1
września 2004 r.
19) Art.
160 uchylony przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca
2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.04.162.1692) z dniem 1
września 2004 r.
Z dniem 21 września 2005 r. art. 160 § 5 w zakresie, w
jakim przewiduje trzydziestodniowy termin do wniesienia
powództwa do sądu powszechnego, został uznany za
niezgodny z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji
RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 września
2005 r. (Dz.U.05.181.1524). Zmiany nie zostały
naniesione na tekst ze względu na swoją
bezprzedmiotowość.
20) Art.
161 § 5 uchylony przez art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17
czerwca 2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.04.162.1692) z dniem 1
września 2004 r.
21) Dział
V skreślony przez art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia
2002 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o
ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(Dz.U.02.153.1271) z dniem 1 stycznia 2004 r.
22) Art.
229 pkt 3 zmieniony przez art. 32 ustawy z dnia 20
czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza
i prezydenta miasta (Dz.U.02.113.984) z dniem 27
października 2002 r., tj. w dniu wyborów do organów
stanowiących jednostek samorządu terytorialnego
przeprowadzonych w związku z zakończeniem kadencji tych
organów wybranych w dniu 11 października 1998 r. (zob.
art. 102 powołanej ustawy).
<< WSTECZ
<SPIS TREŚCI>
|